Warszawa – Miasto Nieugięte

Założeniem niemieckiego planu było zburzenia Warszawy i zamienienia go w prowincjonalne miasto, służące Niemcom jako węzła komunikacyjnego i ośrodka, w którym zamieszkiwała by niemiecka elita, licząca ok. 40 000 ludzi, zarządzająca podbitymi przez III Rzeszę
terenami na wschodzie.

Już od pierwszych dni pobytu w mieście okupanci podjęli działania zmierzające do nadania mu niemieckiego charakteru, jednocześnie niszcząc i rabując polskie dziedzictwo kulturowe. Zgodnie z planem Pabsta, powierzchnia „niemieckiej Warszawy” miała wynosić zaledwie 7 km kwadratowych (z czego 6 km po lewej stronie Wisły), populacja – maksymalnie ok. 130 tys. Niemców; wszyscy mieli zamieszkać w lewobrzeżnej części miasta. Około 30 tys. polskich mieszkańców
(czasami podaje się szacunki od 30 do 80 tys.), których okupanci zamierzali pozostawić w granicach Warszawy, miało mieszkać na Pradze (na wschód od ul. Targowej) i wykonywać niewolniczą pracę.


Realizując swoje plany Niemcy od pierwszych dni okupacji stosowali zakrojony na szeroką skalę terror wobec ludności stolicy. Był on wymierzony w pierwszym rzędzie w przedstawicieli polskich elit politycznych i intelektualnych, społeczność żydowską oraz osoby w jakikolwiek sposób powiązane z ruchem oporu. Nagminnie stosowano zasadę odpowiedzialności zbiorowej. Warszawskie więzienia i areszty zapełniły się aresztowanymi. Codziennością stały się uliczne łapanki, wywózki na roboty przymusowe, deportacje do obozów koncentracyjnych i zbiorowe egzekucje.


Jednak Warszawa było to nie tylko miasto cierpienia, ale przede wszystkim miasto bohaterów. Począwszy od żołnierzy wspieranych przez ludność cywilną broniących miasta przed uderzeniami armii niemieckiej we wrześniu 1939 roku, poprzez uczestników Armii Krajowej, bohaterską postawę Sprawiedliwych starających się ocalić choć Żydów przez Zagładą, odważnych Barowców walczących o honor na ruinach warszawskiego getta, harcerzy dokonujących akcji małego sabotażu i akcji likwidacyjnych, aż po zryw Powstania Warszawskiego, który, gdyby nie zdrada Armii Sowieckiej mógł doprowadzić do oswobodzenia stolicy. Ci znani, i ci zapomniani
zasługują na nasz szacunek i pamięć. Gdyż to oni przesądzili o niezwykłej pozycji Warszawy w najnowszej historii Polski. Ich determinacja w oporze przeciw niemieckiemu terrorowi dawała
nadzieję całej Polsce.


Pod koniec lat 40-tych zostało ustawione w stolicy ponad 460 tablic upamiętniających miejsca straceń. Do naszych czasów ocalało jedyni 160 z nich. Staraniem PGE Energia Ciepła przy każdej z tablic zostanie umocowana dwujęzyczna tablica wyjaśniająca dokładnie, co upamiętnia pamiątkowa płyta. Dzięki temu Warszawiacy, przyjezdni i cudzoziemcy będą mogli zrozumieć, że z rąk Niemców cierpiał cały naród, bez względu na pochodzenie etniczne.

Osią projektu są lekcje edukacyjne dla młodzieży z województwa lubelskiego oraz łódzkiego. 18.10 oraz 20.10 odbędą się konferencje dydaktyczno – historyczne dla nauczycieli. Współorganizatorem konferencji w Piotrkowie Trybunalskim jest Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Filia w Piotrkowie Trybunalskim.

W ramach projektu ukazały się:

  1. Mini podręcznik
  2. Książeczka dydaktyczna
  3. Film edukacyjny

Chcesz wiedzieć więcej?
Fundusze publiczne

Dofinansowano z środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Skip to content